Τo παρόν και το μέλλον της δημοσιογραφίας

Του δημοσιογράφου Γιώργου Ν. Τσιούνη 



Κρίση πολύ σοβαρή και επικίνδυνη αντιμετωπίζει αυτήν την περίοδο η δημοσιογραφική οικογένεια.
Απολύσεις συντακτών σε ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ, μειώσεις αποδοχών, πτώση των κυκλοφοριών εφημερίδων και περιοδικών, οικονομικά προβλήματα στα κανάλια, με φυσική συνέπεια τον περιορισμό των δαπανών τους για νέες εγχώριες παραγωγές ή αγορά ξένων, καθώς και καλών ταινιών, συνθέτουν το σκηνικό της κρίσης που πλήττει την δημοσιογραφία στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες σε μικρότερο πιθανόν βαθμό.
Είναι μια κρίση, η οποία όπως έχουμε ξαναγράψει αποτελεί και κρίση της ελευθεροτυπίας και κατ' επέκτασιν, κρίση της δημοκρατίας. 
Είναι, με μια λέξη, κρίση εθνική.
Η οικονομική κρίση της χώρας και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται για την συμμόρφωσή μας σε όσα ορίζουν οι δανειστές μας που θέλουν να εξασφαλίσουν την επιστροφή των χρημάτων τους και μάλιστα με αξιοσημείωτο κέρδος, εκτός από την συρρίκνωση των εισοδημάτων των εργαζομένων, προκαλούν ασφυξία στην αγορά, μεγάλη οικονομική ύφεση, ανεργία, ανάπτυξη κάτω του μηδενός και γενικώς μαρασμό πρωτόγνωρο. 
Εκτός απ' όλα τα άλλα, η κρίση έχει πολύ σοβαρές συνέπειες και για τα ασφαλιστικά ταμεία των δημοσιογράφων και των υπαλλήλων του τύπου, τα οποία λόγω της μείωσης των διαφημίσεων βλέπουν να μειώνονται και οι πόροι τους από το αγγελιόσημο. Και εδώ είναι αναγκαίο να διευκρινισθεί, ότι η επιβάρυνση των διαφημίσεων με αγγελιόσημο για τον τύπο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, δεν αποτελεί παραχώρηση στους δημοσιογράφους, οι οποίοι πληρώνουν κανονικά την υψηλή εργατική της εισφορά στα ταμεία τους, αλλά στους εργοδότες τους εκδότες και καναλάρχες, που η πολιτεία τους απάλλαξε χαρισματικά από τις εργοδοτικές εισφορές, για να τους ενισχύσει στην προσπάθειά τους να εξασφαλίζουν την ενημέρωση των πολιτών που, ως γνωστόν, αποτελεί συστατικό στοιχείο και θεμέλιο της δημοκρατίας. Τους απάλλαξε από τις εργοδοτικές εισφορές, τις οποίες αντικατέστησε με την καθιέρωση του αγγελιόσημου.
Δεν γνωρίζω βέβαια αν πρόκειται περί παγκόσμιας πρωτοτυπίας ή εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες.
Ωστόσο, εκείνο που γνωρίζω είναι, ότι πολλοί εργοδότες αυτής της κατηγορίας στην χώρα μας καθυστερούν παράνομα να καταβάλουν στα ταμεία του δημοσιογραφικού κλάδου τις υψηλές εισφορές των εργαζομένων και, όπου τα καταφέρνουν, το αγγελιόσημο. 
Αυτή είναι η μία και μοναδική αλήθεια, σχετικά με τους πόρους των δημοσιογραφικών ασφαλιστικών ταμείων, οι οποίοι ολοένα και συρρικνώνονται. 
Οι εργαζόμενοι καταβάλλουν κανονικά τις εισφορές τους, όπως και τις άλλες κρατήσεις (φόροι κλπ), ενώ οι εργοδότες απολαμβάνουν το προνόμιο της απαλλαγής.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα σοβαρό πρόβλημα στα ταμεία ασφάλισης του τύπου. Ένα πρόβλημα που συνεχώς παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις οι οποίες απειλούν αυτή την ίδια την βιωσιμότητα των ασφαλιστικών αυτών οργανισμών και το μέλλον των νέων και σχετικώς νέων συναδέλφων. 
Eίναι το διαδίκτυο, στο οποίο εμφανίζονται όλο και περισσότεροι ειδησεογραφικοί τόποι, blogs, portals, ιστοσελίδες, ηλεκτρονικές εφημερίδες, εσχάτως δε και ημερήσιες εφημερίδες, όπως το ιστορικό "ΒΗΜΑ" που διέκοψε την έντυπη έκδοση του, προφανώς, εξαιτίας μικρής κυκλοφορίας και έλλειψης διαφημίσεων και κατέφυγε στο διαδίκτυο, όπου σύμφωνα με ανακοίνωση της εκδοτικής εταιρίας Δ.Ο.Λ. (Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη), η οποία προεδρεύεται από τον παλιό δημοσιογράφο κ. Σταύρο Ψυχάρη, έχει επισκεψιμότητα περίπου 100.000 ημερησίως και βέβαια, την ανάλογη διαφήμιση. 
Εδώ όμως πρέπει να τονισθεί με έμφαση, ότι στις παντός τύπου και είδους διαφημίσεις του διαδικτύου, δεν ισχύει το αγγελιόσημο. 
Με άλλα λόγια ο νόμος περί αγγελιόσημου, δεν καλύπτει τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, με αποτέλεσμα : 
 Να χάνουν τα ασφαλιστικά ταμεία του τύπου, πόρους απόλυτα αναγκαίους για την ύπαρξη και λειτουργία τους. 
 Να καταπίνουν κάποιοι "επιτήδειοι" το ποσόν του αγγελιόσημου, ή 
 Να εμφανίζονται οι διαφημίσεις στο διαδίκτυο φθηνότερες από εκείνες του τύπου, ραδιοφώνου και τηλεόρασης και, κατά συνέπειαν, οι ενδιαφερόμενοι στρέφονται προς το internet. Έτσι, τα ενημερωτικά και λοιπά μέσα του διαδικτύου απομυζούν αθέμιτα πόρους από τα άλλα μέσα, από τα οποία ουσιαστικά αιμοδοτούνται, επίσης αθέμιτα. 
Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, οι συντάκτες του διαδικτύου: 
 Αμείβονται με ποσά πολύ μικρότερα από τα προβλεπόμενα από τις συλλογικές συμβάσεις
 Δεν ασφαλίζονται σύμφωνα με το νόμο
 Δεν εμφανίζονται επίσημα ως δημοσιογράφοι
 Δεν είναι δυνατόν να εγγραφούν στις οικείες Ενώσεις Συντακτών, ως στερούμενοι ασφάλισης και της προβλεπόμενης από τα καταστατικά προϋπηρεσίας
Πολλές φορές μέχρι τώρα έχει εγερθεί το ζωτικό για τα ασφαλιστικά ταμεία των δημοσιογράφων, θέμα της επιβολής αγγελιόσημου στο διαδίκτυο, χωρίς να έχει  επιτευχθεί δίκαιη και ικανοποιητική λύση του. 
Ιδιαίτερα πρέπει να αναφερθεί η τελευταία προσπάθεια των δημοσιογράφων και των υπαλλήλων τύπου, μόλις προ περίπου διμήνου, η οποία έφθασε ένα βήμα πριν από την επιτυχία, όταν το υπουργείο Εργασίας  δια του υφυπουργού κ. Κουτρουμάνη, έβαλε το αγγελιόσημο στο διαδίκτυο στον ασφαλιστικό νόμο, προκαλώντας ικανοποίηση στον κόσμο του τύπου και τις διοικήσεις των ασφαλιστικών του ταμείων.
Δυστυχώς όμως, φθάσαμε στο παραπέντε, χωρίς να είμαστε  βέβαιοι για την βούληση του τότε υπουργού Εργασίας και νυν Υγείας κ. Λοβέρδου, ο οποίος μετά από έντονα διαβήματα και πιέσεις των διαφημιστών που για λόγους δικού τους συμφέροντος αντιδρούσαν,  πήρε πίσω την ρύθμιση που είχε κάνει ο άμεσος συνεργάτης του υφυπουργός, ειδήμων στα ασφαλιστικά κ. Κουτρουμάνης, έβγαλε από το νόμο, λίγο πριν να φθάσει στη Βουλή, το σχετικό άρθρο, παίρνοντας εχθρική θέση απέναντι στους δημοσιογράφους για να κάνει χάρη στους διαφημιστές που ωφελούνται πολλαπλώς από την συνέχιση της απαλλαγής του διαδικτύου από το αγγελιόσημο.
Μπράβο, λοιπόν κ. Λοβέρδο!
Οι δημοσιογράφοι θα σας κηρύξουν μεγάλο ευεργέτη τους…
Μπράβο, για όσα κάνατε στα πλαίσια του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, για τον τύπο, την ανεξαρτησία του, την ελευθεροτυπία, τους δημοσιογράφους  κυρίως τους νέους, για την αξιοκρατία, για την δημοκρατία, για τους …διαφημιστές και τέλος, για τους δραστηριοποιούμενους ειδησεογράφους και λοιπούς του διαδικτύου! 
Μπράβο και πάλι Μπράβο!
Θα σας θυμούνται πάντα οι δημοσιογράφοι.
Αυτό είναι το παρόν της δημοσιογραφίας και, δυστυχώς, για το μέλλον της δεν μπορούν να υπάρξουν βάσιμες αισιοδοξίες. Μάλλον ζοφερό προμηνύεται. Εκτός αν υπάρξει πολιτική βούληση και κάποιοι κύριοι Λοβέρδοι αλλάξουν  μυαλά, συμπάθειες  και τακτική. 


e-mail: gtsioun@otenet.gr gtsiounis@yahoo.gr gtsioun@gmail.com  www.gtsiounis.blogspot.com