Αμέσως μετά το δεύτερο γύρο του εμφυλίου, η πολιτικοκοινωνική κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα, παραμένει ρευστή παρά την επίφαση δημοκρατίας που επιδιώκουν να δώσουν οι κυβερνήσεις της δεξιάς και της Ενωσης Κέντρου που εναλλάσσονται στην εξουσία.
Υπήρχαν όλα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του πολιτεύματος όπως η "ελευθερία του τύπου" η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, η αυτοδιοίκηση, όμως στην πραγματικότητα όλα αυτά ήταν μια φαινομενική κατάσταση γιατί ουσιαστικά έλειπε η λαϊκή κυριαρχία. Κυβερνήτες ήταν το παλάτι, με μια ολιγάριθμη ελίτ και η αμερικανική πρεσβεία.
Δημιουργήθηκε έτσι σιγά - σιγά μια πολιτική κατάσταση συνεχώς αμφίρροπη, με χαρακτηριστικά γεγονότα την πτώση της δεύτερης κυβέρνησης Πλαστήρα, τη δημιουργία παρακρατικών οργανώσεων, τη δολοφονία Λαμπράκη, τους δύο "ανένδοτους" της Ενώσεως Κέντρου, την "αποστασία" και τέλος σαν επιστέγασμα όλων αυτών των γεγονότων, την εγκαθίδρυση του Απριλιανού καθεστώτος.
Ο λαός μέσα στο κλίμα που του είχε δημιουργήσει την ανάγκη για μια πράγματι δημοκρατική διακυβέρνηση, αντιστάθηκε. Ισως όχι όπως θα έπρεπε μα αντιστάθηκε. Το ξέσπασμα στην κηδεία του Γ. Παπανδρέου, οι βομβιστικές ενέργειες εναντίον των πρωτεργατών της χούντας, ο παράνομος τύπος, η Νομική, το Πολυτεχνείο είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα αυτής της δράσης.
Μέσα λοιπόν σ' αυτούς τους αγώνες που ο καθένας έδωσε ό,τι μπορούσε, κυριαρχεί η μορφή του κερκυραίου δημοκράτη, φοιτητή Κ. Γεωργάκη, αυτού που έδωσε όχι ό,τι θα μπορούσε, αλλά το ίδιο του το είναι, τη ζωή του.
Μα ας δούμε τα γεγονότα με τη σειρά τους.
Ο Κώστας Γεωργάκης γεννήθηκε μέσα σ' αυτή την περίοδο των μεγάλων ζυμώσεων στην Κέρκυρα στις 23 Αυγούστου 1947 από πατέρα ένα βιοπαλαιστή Λευκαδίτη ράφτη και μητέρα Κερκυραία.
Η Κέρκυρα και ιδιαίτερα το β' γυμνάσιο, είναι η τροφός των πρώτων του γραμμάτων και αναζητήσεων. Προσφηλές του ανάγνωσμα τα έργα των Επτανησίων λογοτεχνών και κυρίως του Ξενόπουλου. Όταν σε ηλικία 15 χρόνων πάτησε το πόδι του στην Αττική γη αντικρύζοντας το μεγαλείο της Ακρόπολης και του Παρθενώνα, είχε πει πως η Αθήνα άφησε μνημεία "γιατί το άτομο ήταν ελεύθερο να δράσει", σε αντίθεση με την Σπάρτη. Αργότερα, στα Λυκειακά του χρόνια συχνά τοπικές εφημερίδες φιλοξενούν φιλολογικές μελέτες του και άρθρα, μέχρι την ίδρυση της δικής του φιλολογικής εφημερίδας με τον τίτλο "Λογοτεχνικοί Ορίζοντες".
Η πρώτη αντίσταση
Το σχέδιο "Περικλής" που έδωσε την εξουσία στους συνταγματάρχες πρόβλεπε το βράδυ της 21ης Απριλίου απαγόρευση της κυκλοφορίας. Το ίδιο βράδυ ο Γεωργάκης τυπώνει με ξύλινη σφραγίδα προκηρύξεις (κάτω η δικτατορία) και τις σκορπίζει άφοβα σ' όλη την πόλη της Κέρκυρας. Το φασιστικό καθεστώς που εγκαθιδρύεται τον πνίγει αφόρητα, συχνά το εκμυστηρεύονταν σε φίλους του και ύστερα από ένα ειδοποιητήριο της λογοκρισίας για αποστολή της εφημερίδας του, αποφασίζει να φύγει για την Ιταλία, αφού πέρασε από την ασφάλεια, για να του γίνουν οι κατάλληλες συστάσεις. Γι' αυτή του την πρώτη τριβή με τους μηχανισμούς της χούντας, εκμυστηρεύτηκε με τις παρακάτω φράσεις, σ' ένα γράμμα που προόριζε για ένα φίλο του και βρέθηκε από τις αστυνομικές αρχές στο αυτοκίνητό του μετά την θυσία. "Θυμάμαι μια φορά, εδώ και τρία χρόνια, πρωτού φύγω από την Κέρκυρα, με φώναξε ο τότε διοικητής για να μου κάνει συστάσεις… Προσποιήθηκα ότι υπάκουσα κι ήταν η πρώτη φορά που 'νοιωσα αηδία για τον εαυτό μου".
Ιταλία: "Ο Αγώνας συνεχίζεται"
Στην Ιταλία γράφεται στην Γεωλογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γένοβας. Την εποχή αυτή το ιταλικό έδαφος έχει γίνει η έδρα της παράνομης ΕΔΗΝ, της νεολαίας της Ενώσεως Κέντρου, στην οποία οργανώνεται και σύντομα αναλαμβάνει τη θέση του υπευθύνου τύπου. Συνεργάζεται με το BBC που με το ψευδώνυμο Κώστας Ζορμπάς μεταδίδει εκπομπές του για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Ανακαλύπτει, από το προξενείο ίσως, τους πράκτορες φοιτητές της δικτατορίας σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ιταλίας. Ανακαλύπτει ότι η χούντα "φιλοξενεί" Ιταλούς φασίστες και δίνει συνέντευξη στην Ιταλική επιθεώρηση SIGLA. Αλλά η μαγνητοταινία της συνέντευξης περνάει στα χέρια της χούντας που τον αναγνωρίζει, ίσως εξαιτίας της κορφιάτικης προφοράς του. Το Απριλιανό καθεστώς ανησυχεί. Είχε καταλάβει ότι αν μαζικοποιηθούν τέτοιου είδους ενέργειες το παραμύθι της ευνομούμενης υπό την “Επανάσταση”, Ελλάδας θα ακυρώνονταν. Χρειαζόταν λοιπόν επίδειξη ισχύος. Το αναλαμβάνουν οι πράκτορες φοιτητές. Μια νύχτα δέχεται την επίθεσή τους στο σπίτι του, τον χτυπούν και του παίρνουν το διαβατήριο, την άδεια παραμονής κ.α. Η Ιταλική αστυνομία του επιτρέπει να συνεχίσει τις σπουδές του παραμένοντας ακόμα στη γειτονική χώρα. Παράλληλα η οικογένειά του δέχεται συχνές επισκέψεις της αστυνομίας και ακόμα συχνότερα απειλές. Ο Κώστας έρχεται σε αδιέξοδο.
Η θυσία: 18 του Σεπτέμβρη 1970
Ηταν περίπου τρεις το βράδυ όταν ο Κ. Γεωργάκης πηγαίνει στην πλατεία της Γένοβας που φέρνει το όνομά του σοσιαλιστή Ματτεότι που δολοφονήθηκε, τι σύμπτωση από τους φασίστες του Μουσολίνι. Τρεις το βράδυ, όταν το παλάτσο των Δόγηδων, που βρίσκεται μπρος στην πλατεία, φωτίστηκε από έναν ανθρώπινο πυρσό. Ο Γεωργάκης αυτοπυρπολούμενος φώναζε (ιταλικά), "πεθαίνω για την πατρίδα μου", "Κάτω η Χούντα". Με σοβαρά εγκαύματα μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο του Σαν Μαρτίνο και στις 12 το μεσημέρι της επόμενης υπέκυψε.
Πάνω στο γραφείο του, στο σπίτι του, βρέθηκε το παρακάτω γράμμα προς τον πατέρα του που αποδεικνύει την πραγματική συνείδηση της πράξης του.
"Αγαπημένε μου πατέρα
Συγχώρεσε την πράξη μου και μην κλάψεις γι' αυτήν. Ο γιος σου δεν είναι ήρωας, αλλά ένας απλός άνθρωπος όπως κάθε άλλος, ίσως μάλιστα με λίγο φόβο παραπάνω στην ψυχή.
Φίλησε τον τόπο μας για μένα. Μετά τρία χρόνια βίας, δεν αντέχω πια. Δεν ήθελα να διατρέχετε κινδύνους για τις πράξεις μου και δεν μπορούσα παρά να σκέπτομαι και να δρω σαν ελεύθερος άνθρωπος. Σου γράφω στα Ιταλικά γι ανα προκαλέσω το ενδιαφέρον όλων για το πρόβλημά μας. Ζήτω η Δημοκρατία, Κάτω οι Τύραννοι! Ο τόπος που γέννησε την ελευθερία θα πνίξει την τυραννία. Συγχωρέστε με αν μπορείτε.
Ο γιος σου Κώστας".
Η Αντίδραση
Η είδηση της θυσίας διατρέχει όλο τον κόσμο και γίνεται, παρά τα ανησυχητικά γεγονότα της Μ. Ανατολής, πρωτοσέλιδο άρθρο. Η κραυγή του "Liberta" αντηχεί σ' όλες τις ανταποκρίσεις.
Η χούντα δεν περίμενε μια τέτοια εξέλιξη των γεγονότων. Φοβήθηκε. Η ίδια ετοίμαζε υπόμνημα για επανάληψη της στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ ενώ την ίδια εποχή αναμένονταν επίσκεψη του Νίξον στην Ιταλία και ίσως στη συνέχεια επίσκεψη στην Ελλάδα. Εβαλε λοιπόν σε πλήρη λειτουργία όλους τους υποχθόνιους μηχανισμούς της, με σκοπό να σιωπήσει η υπόθεση Γεωργάκη όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Πρώτα έστειλε ειδικούς απεσταλμένους από την Πρεσβεία της Ρώμης στη Γένοβα για να επισπεύσουν την Ιατροδικαστική διαδικασία και να συντελέσουν ώστε να γίνει όσο το δυνατό ανεπίσημα η ταφή. Κατόπιν σκέφτηκε η θυσία να εμφανιστεί σαν προσωπική ή συναισθηματική πράξη πάντως πολιτικά αδιάφορη, έμμεσα δηλαδή να βγάλει τον Γεωργάκη τρελό! Τόσο όμως από τα γράμματα του νεκρού όσο και από την πλευρά της ΕΔΗΝ η προσπάθεια της χούντας ατύχησε.
Η κηδεία ήταν ένα παλλαϊκό ξέσπασμα κατά της χούντας των Αθηνών. Θύμιζε σε όγκο και πάθος την κηδεία του Γέρου της Δημοκρατίας. Σε κείνο το φέρετρο ακουμπούσε όλο το αντιστασιακό κίνημα της αυτοεξόριστης Ελλάδας. Συμμετείχαν, εκτός από το λαό, ο Δήμαρχος της Γένοβας, εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου, όλα τα ιταλικά κόμματα - εκτός του φασιστικού - και οι έπαρχοι της Λυγουρίας.
Την ώρα της κηδείας, οι φοιτητές της Πίζας έκαναν πορεία μέχρι την Γένοβα κρατώντας ένα πελώριο πανό με τη φράση "Ο Κώστας Ζει". Ο Ιταλικός τύπος κάλυψε όλο το ξεσηκωμό του πλήθους ενώ η "Ουμανιτέ" το κεντρικό όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας έγραψε "FOLLA CONTRO I COLONNELLI AI FUNERALLI DI GIORGAKIS". Η σορός τοποθετήθηκε σε τριπλό φέρετρο και έμεινε άταφη επί τέσσερις μήνες στο ορθόδοξο παρεκκλήσι του νεκροταφείου της Γένοβα. Υστερα από επίμονες προσπάθειες του πατέρα του, η Χούντα επέτρεψε την μεταφορά της σορού ατμοπλοϊκώς, πρώτα στον Πειραιά και μετά στην Κέρκυρα όπου τάφηκε κρυφά τα χαράματα μιας κρύας μέρας με συνοδεία μιας διμοιρίας αστυνομικών και παρουσία μόνο των γονιών του.
Ωστόσο ο πολιτικός κόσμος και ο διανοούμενοι της Ελλάδας είτε σαν εξόριστοι, είτε μέσα στον Ελλαδίτικο χώρο έδωσαν ο καθένας από τη θέση του το νόημα της θυσίας του Γεωργάκη. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Γ. Ζίγδης, ο Α. Παναγούλης η Λαίδη Φλέμινγκ, ο Γεράσιμος Χυτήρης, ο Γ. Ρίτσος μαζί με αρκετούς άλλους, πολλούς ανώνυμους, που η φλόγα της λευτεριάς και της αντίστασης έκαιγε στην καρδιά τους.
Με την μεταπολίτευση η πολιτεία στέλνει, 20 μέρες μετά, συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον πατέρα και η ΕΔΗΝ οργάνωσε το 1975 με κύριο εισηγητή τον Αλέκο Παναγούλη, Πολιτικό μνημόσυνο στη μνήμη του Γεωργάκη. Και βέβαια μέσα στην πολιτισμένη κοινωνία που ζούμε που τα πάντα φθείρονται ή ξεχνιούνται η κάθε γενιά έχει τα δικά της ιδανικά και σ' αυτά στρατεύεται. Όμως σαν κανείς περαστικός αντικρύσει σε κάποιο μέρος της Ελλάδος ή της Γένοβας ένα δρόμο με το όνομα (Κ. Γεωργάκης) θα πρέπει να μάθει ή να θυμηθεί τα λόγια που είχε πει ο Α. Παναγούλης στην εκδήλωση της Θεσσαλονίκης.
"Ο Κ. Γεωργάκης πέρασε στην αθανασία από την ωραιότερη πόρτα, την πόρτα της προσφοράς και της θυσίας. Και την αθανασία του εμείς πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή στη μνήμη όλων των ανθρώπων".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου