Τρίτη 26 Μαΐου 2009

SOS για τα δελφίνια του Ιονίου

Δέκα διεθνείς και τρεις ελληνικές ερευνητικές και περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις φωνάζουν: "Το Ιόνιο χάνει τα δελφίνια του". Πριν από 10 χρόνια, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Λευκάδας και του Καλάμου υπήρχαν 150 δελφίνια.
Σήμερα μπορούμε να μιλάμε μόνο για 15. Οπως τονίζει ο κ. Βαγγέλης Παράβας, βιολόγος και υπεύθυνος του Τομέα Προστασίας και Πολιτικής της MOm, "η κατάσταση είναι επείγουσα και πρέπει να βρεθεί άμεσα λύση, διαφορετικά ο αφανισμός του είδους στην περιοχή δεν θα είναι απλά ένα σενάριο".
Το παραπάνω επιβεβαιώνει και ο Τζιοβάνι Μπεάρτσι, πρόεδρος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Tethys στην Ιταλία, που μελετά τα παράκτια δελφίνια στη Μεσόγειο τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Κάποτε το βραχύρυγχο κοινό δελφίνι Delphinus Delphi, όπως είναι το επίσημο όνομά του, ήταν το πιο κοινό είδος κητώδους στη Μεσόγειο, όμως τα τελευταία 30 με 40 χρόνια ο πληθυσμός του έχει μειωθεί δραματικά. Η μείωση του δεν θεωρείται συνέπεια μετανάστευσης ή μετακινήσεων, αλλά, σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή, ο κύριος λόγος είναι η έλλειψη τροφής λόγω της υπεραλίευσης.
Η περιοχή ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από το νησί Κάλαμος που παράλληλα έχει χαρακτηριστεί Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Natura 2000 και έχει αναγνωριστεί ως περιοχή υψηλής σημασίας από το Σύμφωνο Προστασίας του μεσογειακού κοινού δελφινιού ACCOBAMS και το Σχέδιο Δρα σης 2000 - 2010 της Διεθνούς Ενωσης για τη Διατήρηση της Φύσης για τα κητώδη παγκοσμίως είναι ένας από τους τελευταίους θύλακες παρουσίας των δελφινιών στη δυτική και ανατολική Μεσόγειο.
Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμία αναφορά του είδους στις γύρω περιοχές σύμφωνα με τις ερευνητικές ομάδες που "οργώνουν" το ανατολικό Ιόνιο και τη θαλάσσια περιοχή της δυτικής Πελοποννήσου. Αποθαρρυντικές είναι και οι προσπάθειες εντοπισμού τους τόσο στην κεντρική Μεσόγειο όσο και στην Αδριατική.
Μόνη εξαίρεση και φάρο ελπίδας αποτελεί ο Κορινθιακός Κόλπος όπου υπάρχουν ακόμη μερικά. "Οσον αφορά την εμφάνιση τους σε άλλες περιοχές μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν κάποια, εκτός από τον Κο-ρινθιακό, στο Βόρειο Αιγαίο και στις Κυκλάδες αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά για τον ακριβή αριθμό τους.
Πάντως σε μεσογειακό επίπεδο ο πληθυσμός των δελφινιών έχει μειωθεί περισσότερο από 50%. Κάποιες πρόχειρες εκτιμήσεις για τον πληθυσμό τους στην Ελλάδα διατυπώνονται στο Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ειδών τα Διεθνούς Ένωσης για την Διατήρηση της Φύσης.
Σύμφωνα μ' αυτό δεν υπάρχει ποσοτική εκτίμηση του υποπληθυσμού κοινών δελφινιών της Ελλάδας, αλλά μόνο συμπερασματικές πρόχειρες εκτιμήσεις, βασισμένες σε καταγραφές μέρους του πληθυσμού, διεγματοληψίες και στην κρίση ερευνητών. Βάσει αυτών, ο υποπληθυσμός της Ελλάδας θα μπορούσε θεωρητικά να αριθμεί από έναν ελάχιστο δυνατό αριθμό 750 ατόμων, έως τον μέγιστο πιθανό αριθμό των 4.200 ατόμων", είπε ο κ. Γιώργος είπε ο κ. Γιώργος Παξιμάδης, υπεύθυνος θαλάσσιων προγραμμάτων του WWF Ελλάς.

Φεύγουν
για να τραφούν
Η υπεραλίευση είναι ο κύριος λόγος που ο πληθυσμός των δελφινιών έχει μειωθεί δραματικά. Τα γρι γρι, οι μηχανότρατες και οι βιντζότρατες φαίνεται να κάνουν τη μεγαλύτερη ζημιά.
Σύμφωνα με το τμήμα Αλιείας της νομαρχίας Λευκάδας, αυτή τη στιγμή τα επίσημα σκάφη που ψαρεύουν στην περιοχή είναι 6 γρι γρι, 5 μηχανότρατες 16 βιντζότρατες και 300 παράκτια σκάφη. Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι μόνο οι επαγγελματίες αλιείς του νησιού αλλά και η παράνομη αλιεία, οι πολλοί ερασιτέχνες ψαράδες και η έλλειψη προσωπικού στα δύο λιμεναρχεία.
"Η παράνομη αλιεία είναι τεράστιο πρόβλημα, που μπορεί να λυθεί μόνο με εντατικούς ελέγχους και περιπολίες από την πλευρά των λιμεναρχείων. Ομως κι αυτοί έχουν δεμένα τα χέρια. Το σκάφος που κάνει περιπολίες είναι μόνο ένα, ενώ το προσωπικό που εργάζεται στο Λιμεναρχείο Νυδρίου και στο Λιμεναρχείο Λευκά-δας είναι μειωμένο κατά 50%. Από τη στιγμή, λοιπόν, που απασχολούνται περίπου 35 με 40 άτομα, είναι λογικό οι περισσότεροι να κάνουν δουλειά γραφείου. Το καλοκαίρι δε, είναι η περίοδος που το πρόβλημα γιγαντώνεται, αφού οι τουρίστες -και πόσο μάλλον αυτοί που είναι ερασιτέχνες ψαράδες - αυξάνονται κατά πολύ. Πέρα από την εντατικοποίηση των ελέγχων, θα πρέπει να μη δίνονται καινούργιες άδειες.
Παράλληλα, δεν γνωρίζουμε τι γίνεται με τους ερασιτέχνες οι οποίοι μπορεί και να τα σκοτώνουν γιατί τους δημιουργούν προβλήματα", εξήγησε η κ. Σταύρακα Σαλώμη από το τμήμα Αλιείας της νομαρχίας.

Εξι μέτρα για να αποφευχθεί ο αφανισμός
1 Αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1967/2006 σχετικά μετά μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο και επιβολή κατάλληλων προστίμων για την παράνομη αλιεία.
2 Άμεσοι χρονικοί περιορισμοί στα γρι γρι και τις μηχανότρατες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι αυτές οι μέθοδοι αλιείας είναι απολύτως βιώσιμες και δεν βλάπτουν το οικοσύστημα, τη βιοποικιλότητά του και τους απειλούμενους πληθυσμούς των δελφινιών. Επίσης, στη συγκεκριμένη περιοχή η αλιεία με γρι γρι θα πρέπει να επιτρέπεται Μάιο με Οκτώβριο και η αλιεία με μηχανότρατα Νοέμβριο με Μάρτιο.
3 Εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1967/2006, που απαιτεί την απαγόρευση της βιντζότρατας από τις 31 Μαΐου 2010. Είναι γνωστό ότι η βιντζότρατα καταστρέφει τα οικοσυστήματα και έχει απαγορευτεί στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
4 Υιοθέτηση μεγαλύτερου μεγέθους ματιού από τα σκάφη παράκτιας αλιείας που χρησιμοποιούν στατικά δίχτυα.
5 Η τρέχουσα αλιευτική ικανότητα στην περιοχή δεν θα πρέπει να αυξηθεί.
6 Περιορισμούς στην ερασιτεχνική αλιεία, η οποία θα πρέπει να ρυθμιστεί προσεκτικά, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις της στο οικοσύστημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: